Asset Publisher Asset Publisher

Pszczoły a las

Las jest naturalnym środowiskiem dla pszczół dostarczającym im pożytków od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Od dawna człowiek wykorzystywał obecność pszczół w naturalnych dziuplach drzew leśnych, dając początek pierwszej formie pszczelarstwa zwanej bartnictwem. Obecnie w miód oraz inne produkty jak wosk, mleczko pszczele, czy propolis zaopatrują nas przydomowe pasieki.

Wartość wynikająca z biocenotycznego znaczenia pszczół jest jednak co najmniej 10- krotnie większa, niż dochód z wszystkich produktów pszczelich. Pszczoły zapylając kwiaty roślin zwiększają plony owoców i nasion roślin owadopylnych średnio o 30-50%.

Bartnictwo polegało na hodowli pszczół leśnych, w specjalnie w tym celu wydrążonych dziuplach drzew, czyli barciach. W Polsce rozwijało się najintensywniej w wieku XVI i XVII. Lokowano je przeważnie na dębach i sosnach, rzadziej grabach, bukach czy lipach. Preferowano sosny około 120 letnie o odpowiednim rozmiarze, co najmniej metrowej średnicy, drążąc na wysokości od kilku do kilkunastu metrów. Dla ochrony przed niedźwiedziami wieszano na sznurze ciężką kłodę, tzw. samobitnię. Każdy z bartników oznaczał swoją pracę osobitym symbolem, tzw. ciosnem.

Miód był wybierany raz w roku. Na drzewa wspinano się przy pomocy powrozów, tzw. leziw, później drabin.Głównymi roślinami miododajnymi w tym czasie były wrzosy i lipy, później rośliny uprawne.

Na przełomie XVIII/ XIX wieku nastąpił zanik bartnictwa w Polsce. Przyczyniła się do tego eksploatacja lasów wynikająca z rozwoju rolnictwa i przemysłu, wprowadzanie nowych metod hodowli pszczół oraz ostatecznie zakazy administracyjne ze strony władz zaborczych. Upadek bartnictwa oraz choroba pasożytnicza (warroza) sprawiły, że w lasach brakuje pszczół.