Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich tematem konferencji

W dniach 3 i 4 listopada 2022 r. w Fojutowie położonym na terenie Nadleśnictwa Woziwoda odbyła się konferencja naukowa pt. „Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich”. Przez dwa dni uczestnicy spotkania wysłuchali kilkunastu wykładów, w dużej mierze poświęconych problematyce ochrony torfowisk oraz wpływu działalności człowieka oraz zmian klimatycznych na ekosystemy leśne

Organizatorem konferencji w Fojutowie było Nadleśnictwo Woziwoda. Patronat honorowy nad nią sprawował Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. W spotkaniu uczestniczyło wiele osób zainteresowanych wymianą wiedzy oraz poglądów w kwestiach ochrony przyrody i środowiska. Podczas konferencji przedstawiono informacje o projekcie „Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich”realizowanym przez Nadleśnictwo Woziwoda w partnerstwie z Nadleśnictwem Tuchola, Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Norwegian Institute for Nature Research.

W gronie gości uczestniczących w spotkaniu znaleźli się przedstawiciele środowiska naukowego (Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Norwegian  Institute for Nature Research z Norwegii, Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Łódzkiego oraz Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu, regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku i w Bydgoszczy, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie, parków krajobrazowych, samorządów oraz wykonawców prac projektowych.

Otwarcia konferencji dokonał Bartosz Pewniak, zastępca dyrektora RDLP w Toruniu wraz ze Stefanem Konczalem, nadleśniczym Nadleśnictwa Woziwoda. Referat wprowadzający wygłosiła Edyta Kostańczuk, reprezentująca Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Wykłady odbywały się w czterech panelach merytorycznych. Pierwsza sesję wykładową otworzył prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz z Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, kolejne prelekcje były prezentowane przez dr Hannę Silvennoinen z Norwegian Institute of Nature Reaserch, prof. UAM dr hab. Macieja Gąbkę z Zakładu Hydrobiologii UAM w Poznaniu, dr Stanisława Rosadzińskiego z Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska UAM w Poznaniu, prof. PAN dr hab. Michała Słowińskiego z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, prof. UW dr hab. Wiktora Kotowskiego z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Łącznie prelegenci przedstawili dwanaście wykładów, dających sposobność pogłębienia wiedzy na temat: stanu torfowisk w lasach, udziału gazów cieplarnianych na odrestaurowanych torfowiskach, retencji wody na terenie RDLP w Toruniu oraz specyfiki geobotanicznej lokalnych torfowisk. Poruszono również kwestię wpływu produkcji węgla drzewnego na przekształcenie środowiska i krajobrazu w Polsce oraz zmian klimatu na życie torfowisk, zaprezentowano chronione, rzadkie i ginące grzyby torfowisk. 

Sesję poobiednią kontynuowali: dr hab. Katarzyna Marcisz z UAM w Poznaniu oraz prof. UP dr hab. Bogdan Chojnicki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W kolejnym dniu konferencji interesujące prezentacje przedstawili: prof. UŁ dr hab. Dominik Kopeć (Uniwersytet Łódzki oraz firma MGGP Aero Sp z o.o.) oraz dr Barbara Grzesiak (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Tucholski Park Krajobrazowy). Środowisko leśne reprezentowali: Michał Piotrowski – naczelnik Wydziału Ochrony Lasu RDLP w Toruniu, Stefan Konczal – nadleśniczy Nadleśnictwa Woziwoda oraz Patryk Bośko - specjalista SL w Nadleśnictwie Tuchola. Dwudniową konferencję wzbogaciła sesja wyjazdowa na teren rezerwatów przyrody: Dolina Rzeki Brdy oraz Jeziorka Kozie.

Na konferencji obecny był również przedstawiciel wykonawcy (firmy Krameko sp. z o.o.) przeprowadzającego weryfikację siedlisk przyrodniczych na terenie nadleśnictw Woziwoda i Tuchola, który podzielił się z uczestnikami wynikami przeprowadzonych do tej pory prac terenowych. Z kolei nadleśniczy Stefan Konczal w trakcie swojego wystąpienia pt. ”Projekty zewnętrzne – perspektywa nadleśnictwa” wyjaśniał między innymi powody, dla których projekt jest realizowany, wskazywał trudności oraz podkreślał skalę zaangażowania pracowników w rozliczanie zadań związanych z jego realizacją.

O sprawny przebieg konferencji zadbali moderatorzy: Waldemar Wencel (Nadleśnictwo Rytel), prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz (UAM), Stefan Konczal (Nadleśnictwo Woziwoda) oraz Michał Piotrowski (RDLP w Toruniu). Z kolei rada programowa w składzie: Hanna Silvennoinen z Norwegian Institute of Nature Reaserch, prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz z UAM w Poznaniu, Bartosz Pewniak z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu, Tadeusz Kowalski – burmistrz Tucholi, Szymon Kosmalski – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy oraz Remigiusz Popielarz – dyrektor Tucholskiego Parku Krajobrazowego, zadbała o wartość merytoryczną programu oraz sformułowała rekomendacje dla ochrony torfowisk w lasach.

We wprowadzeniu do wniosków przedstawionych przez Radę Programową konferencji napisano m.in.: „Torfowiskowe zasoby węgla oraz wody w ekosystemach leśnych stanowią integralny zbiornik i pochłaniacz netto CO2 z powietrza oraz naturalny rezerwuar słodkiej wody. Z tego powodu niezbędne są działania, które będą służyć nie tylko ochronie, ale także poprawieniu potencjału pochłaniania węgla przez ekosystemy leśne w Polsce. Jednocześnie należy zauważyć, że działania służące ochronie i restytucji torfowisk w lasach wzmacniają odporność ekosystemów leśnych na zmiany klimatu oraz przytrzymują wodę na obszarach leśnych”.

Propozycje działań na przyszłość, zebrane przez członków Rady, zakładające m.in. wykonanie inwentaryzacji zasobów węgla w torfowiskach, oszacowanie zagrożeń tych ekosystemów wynikających zarówno z działalności człowieka, jak i zmian klimatu w skali kraju, opracowanie planu odtwarzania torfowisk w lasach, wprowadzenie zakazu kopania zbiorników wodnych w torfowiskach oraz nakazu pozostawienia jeszcze istniejących mokradeł w stanie nienaruszonym zostaną przedstawione na kolejnej konferencji zaplanowanej w czerwcu 2023 roku. 

Ze względu na finansowanie projektu ze środków zewnętrznych, dużo uwagi podczas konferencji poświęcono funduszom norweskim oraz funduszom Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zaznaczono wkład państw-darczyńców (Norwegii, Liechtensteinu i Islandii) w realizację projektu, przedstawiono cele, zasady i historię powstania funduszy, jak również szczegółowe zadania projektowe. Projekt realizowany na terenie nadleśnictw Woziwoda i Tuchola dotowany jest ze środków funduszy Europejskiego Obszaru Gospodarczego i obejmuje realizację działań ochronnych na terenie najcenniejszych miejscowych rezerwatów przyrody. Kwota dotacji wynosi ponad 4,3 mln zł, to jest około 83 proc. całkowitego kosztu projektu. Jedno z planowanych zadań projektowych przewiduje organizację konferencji naukowych.