Temat bartnictwa (leśnego pszczelarstwa) powinien być przekazywany kolejnym pokoleniom, ponieważ wpisuje się w historię obecnego pszczelarstwa, leśnictwa, ale przede wszystkim regionu Borów Tucholskich. Właśnie z tego powodu wątek pszczeli zagościł na stale w ekspozycjach znajdujących się na terenie bazy edukacyjnej Nadleśnictwa Woziwoda.

Wpisane w edukację leśną

Gdy tylko staniemy w drzwiach Ośrodka Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, przed wejściem witają nad ule i kłody bartne. Na piętrze budynku wykonano tu ekspozycję poświęconą pszczelarstwu i bartnictwu. Niemal każdorazowo osoby zwiedzające to miejsce lub uczestniczące w zajęciach prowadzonych przez leśników na terenie obiektu z zainteresowaniem zaglądają w dziuplę starego dębu, aby podejrzeć życie pszczół toczące się w przeszklonym ulu. Ul wyjątkowo skutecznie przyciąga uwagę dzieci, a spotkanie z tematem pszczelarstwa leśnego (niejednokrotnie pierwsze w życiu) w ten sposób zapisuje się w pamięci.

Otoczenie ośrodka również przypomina o pszczołach. Spacerując ścieżką przyrodniczo-leśną lub w kierunku Zielonej Szkoły z pewnością ujrzymy także barcie, hotel dla owadów oraz kłodę bartną. Na zewnętrznej ścianie budynku, podczas jednej z akcji edukacyjnych został też umieszczony pierwszy hotelik dla owadów.

Z kalendarium nadleśnictwa o pszczołach

Ośrodek edukacji został oddany do użytku w 1996r. Od samych początków edukacji w nadleśnictwie, w projekcie wyposażenia nowo powstałego obiektu wyeksponowano tematykę historii pszczelarstwa. O pszczołach i na rzecz pszczół mówimy i działamy do dziś, gdy tylko jest ku temu okazja. 
Pierwszym zadaniem było wykonanie w 1996 r. stałej wystawy o pszczołach i ustawienie „ żywego ula” w ośrodku.  W 2011 r. z kolei powstały dwie barcie zasiedlone pszczołami, które umiejscowiono w lesie sąsiadującym z Zieloną Szkołą. Z kolei w 2006 r. dokonano modernizacji jednego z przystanków na ścieżce edukacyjnej i wzbogacono terenową ekspozycję o hotel dla owadów zapylających oraz kłodę bartną. Można ją otworzyć i zobaczyć z jakich elementów dawniej składała się barć.

W latach 2012-2013 z inicjatywy ówczesnego nadleśniczego Zbigniewa Grugela na terenie zorganizowano dwie edycje „Dnia Bartnika w Nadleśnictwie Woziwoda”. Ta impreza plenerowa o zasięgu regionalnym służyła promocji pszczelarstwa i darów lasu, integrowała lokalne koła pszczelarzy. Owej promocji towarzyszyły pokazy wybierania miodu, można było zakupić produkty wykonane na bazie pszczelich pożytków, wziąć udział w degustacji miodów, prelekcji na temat roli pszczół i wartości miodów (wygłoszonej przez wykładowców z gdańskich uczelni). Odbywała się również edukacja. Pracownicy nadleśnictwa oprowadzali uczestników pikniku po przyległym terenie i prezentowali nowo wydziane barcie, dzieląc się opowieściami o bartnictwie i roli pszczół. Wybierano Bartnika Roku.

Dobry pomocnik od lat w cenie

Za to, że pszczoły znalazły już wiele lat temu miejsce w edukacji prowadzonej przez woziwodzkich leśników, należy się uznanie emerytowanemu leśniczemu Andrzejowi Brunce. Dzięki jego trosce  „żywy ul” do dzisiaj przyciąga uwagę dzieci. Wykonanie barci w sąsiedztwie Zielonej Szkoły to też wynik osobistego zaangażowania Pana Andrzeja. Pomimo że opuścił grono czynnych pracowników nadleśnictwa, regularnie dogląda pszczół umieszczonych na terenie bazy edukacyjnej i przekazuje kolegom wskazówki w kwestii dbałości o nie. Trudno o kolejnego dobrego następcę…

Działamy dalej, czyli łąki i hotele

Obecnie w wielu nadleśnictwach dostrzega się zainteresowanie tematem bartnictwa i pszczelarstwa, podejmowane są różne inicjatywy na rzecz pszczół, np. dzianie barci, stawianie hoteli dla owadów, zakładanie łąk dla zapylaczy. Lasy Państwowe realizują też od kilku lat projekt pn .”Zdrowa żywność z polskich lasów – pszczoły wracają do lasu”.

Nadleśnictwo Woziwoda podążając w stronę ochrony pszczołowatych, zaplanowało tworzenie łąk kwietnych i wykonanie hoteli dla owadów zapylających. Pierwsza powstała 30 kwietnia. Załoga nadleśnictwa wspólnymi siłami założyła łąkę w pobliżu ośrodka edukacji. Z pewnością będzie stanowić ona cenny pożytek dla pszczół żyjących w ekspozycyjnym ulu. W planie jest sukcesywne tworzenie pożytków dla owadów oraz zwiększanie szans na ich rozród i przetrwanie w okresie zimowym poprzez stawianie hoteli dla owadów w miejscach gdzie jest taka potrzeba. Działania zamierzamy kontynuować wspólnie z Tucholskim Parkiem Krajobrazowym.

fot. Dorota Rząska-Lis, Adam Pieczka, Robert Piątkowski