Szata roślinna i świat zwierzęcy jest ściśle związana z budową geologiczną, powstałą wskutek działalności lodowców. Rzeźba terenu na obszarze Nadleśnictwa Woziwoda kształtowała się w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego pod wpływem akumulacyjnej i erozyjnej działalności lądolodu oraz wód fluwioglacjalnych. Współcześnie natomiast poddawana jest modyfikacji na wskutek działalności człowieka. Pod względem morfologicznym obszar ten to rozległe pola sandrowe tzw. Wielki Sandr Brdy z wyspowo rozmieszczonymi morenami. W krajobrazie piasków sandrowych występują także rynny lodowcowe wypełnione wodami jezior oraz często spotykane zagłębienia po wytopionym lodzie. Zagłębienia te, stosunkowo płytkie i bezodpływowe, tworzą obecnie, bardzo charakterystyczne dla krajobrazu Borów Tucholskich, zbiorniki wodne lub niewielkie torfowiska przejściowe i wysokie.

Na piaskach sandrowych wykształciły się głównie gleby bielicowe i rdzawe. Na ubogich, słabo wykształconych glebach występują siedliska borowe z panującą sosną (92% udziału siedlisk). Największy udział ma siedlisko boru świeżego (ponad 73,4%), następnie boru mieszanego świeżego (15 %). Siedliska wilgotne to 2% udziału, a bagienne stanowią 3%.

Na terenie nadleśnictwa występuje blisko 700 gatunków roślin naczyniowych, 54 gatunki mchów i 21 gatunków porostów. Dominują gatunki leśne oraz wchodzące w skład naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk nieleśnych (torfowiskowych, łąkowych, bagiennych, murawowych, wodnych itd.). Spośród nich na naszym terenie występuje kilkadziesiąt gatunków podlegających ochronie gatunkowej. Należą do nich sasanka wiosenna, storczyk szerokolistny, brodaczka kępkowa, lilia złotogłów, widłaki goździsty i jałowcowaty.

Cały obszar Nadleśnictwa Woziwoda znajduje się na szlaku migracji dużych zwierząt, który pokrywa się z krajową siecią ekologiczną ECONET-POLSKA. Jest to wielkoprzestrzenny systemem obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod względem przyrodniczym i reprezentatywnych dla rożnych regionów przyrodniczych kraju, wzajemnie ze sobą powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają ciągłość więzi przyrodniczych w obrębie tego systemu. Najpopularniejszymi, występującymi tu gatunkami zwierząt są sarny, dziki, jelenie. Na terenie nadleśnictwa stwierdzono występowanie 13 gatunków płazów, 6 gadów, 130 ptaków oraz 22 ssaków chronionych.